D-day voor het afschakelingsplan
Gaat deze winter het licht uit? En zo ja, wat betekent dat dan voor de veiligheid van patiënten, bewoners en personeel in de zorginstellingen? Gedurende de afgelopen jaren werd een nationaal afschakelplan uitgewerkt dat geactiveerd wordt in geval van schaarste van elektriciteit.
Ziekenhuizen blijft men prioritair voorzien van stroom. Is men dan zeker dat men geen problemen zal hebben? "Absoluut niet", zo zegt Peter Raeymaekers van Zorgnet Vlaanderen (zie foto). "Betekent het feit dat men ze van stroom zal blijven voorzien dat ze gevrijwaard worden van afschakeling of dat ze een prioritaire herinschakeling krijgen? En bij dat laatste weten we dat apparaten soms vreemde dingen doen en dat er technische deskundigen aan te pas moeten komen. Bovendien beschouwt men de woonzorgcentra niet als prioritair en zullen deze zeker afgeschakeld worden als ze binnen het plan vallen. We hebben om uitsluitsel gevraagd, maar dat hebben we niet gekregen. Wij denken dat de impact voor de zorginstellingen niet gering zal zijn. We hebben de situatie in kaart gebracht en zo'n 10.000 mensen kunnen in een kwetsbare situatie terechtkomen."
Paniek niet nodig
Dirk Deman, hoofd technische dienst van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA), zegt dat paniek zeker niet nodig is. "Ziekenhuizen moeten sowieso voorbereid zijn op een stroompanne. Dan nemen onze diesels binnen de 12 seconden het hele gebouw over. Bovendien zal men de ziekenhuizen prioritair van stroom blijven voorzien. Maar het probleem is dat bij een heropstart alle machines gecontroleerd moeten worden en daar zullen extra mensen voor nodig zijn. Machines blijven onvoorspelbaar, bij een heropstart kunnen bepaalde functies gestoord zijn."
Ongecontroleerd?
Jo Claes, technisch directeur van AZ Monica in Deurne, is er niet van overtuigd dat de afschakeling sowieso gecontroleerd zal zijn. "We kunnen stellen dat er 99,5% kans is dat we verwittigd worden, maar dan houd ik toch rekening met die 0,5% dat dat niet het geval is. Dat is een vervelende situatie, maar we hebben een rampenplan en zijn er klaar voor. Een stroompanne doet zich door omstandigheden trouwens zo'n 1 à 2 keer per jaar voor."
Bij een gecontroleerde afschakeling kan men de noodgeneratoren op voorhand inschakelen zodat men niet door nul gaat en de machines niet heropgestart moeten worden. Men kan niet dringende operaties uitstellen en enkel de kritische processen afwerken.
Geen mensenlevens in gevaar
Deman geeft aan dat de problemen van instelling tot instelling zullen verschillen. Mensenlevens zullen niet in gevaar komen. "Als een huisartsenpraktijk of een woonzorgcentrum zonder stroom valt, is dat heel vervelend. Maar het zal gelukkig geen mensenlevens kosten. De ziekenhuizen zijn sowieso in elke situatie voorzien van elektriciteit via noodgeneratoren. Wel raad ik alle instellingen aan een zo goed mogelijk communicatieplan voor te bereiden voor zowel personeel als patiënten en bewoners. Want als men in een woonzorgcentrum bij een onderbreking bijvoorbeeld kaarsen bovenhaalt, komt men wel in een gevaarlijke situatie terecht." Ook Zorgnet Vlaanderen raadt aan technische fiches op te stellen met procedures voor het personeel. Het is het best om een interne coördinator aan te stellen.