Euromelanoma en Stichting tegen Kanker slaan handen in elkaar voor zonveilige generaties
Drie op de vier kinderen liepen vorig jaar (pijnlijke) zonnebrand op
Ruim zeven op de tien kinderen tussen 12 en 18 jaar liepen vorig jaar een zonnebrand op. Bij meer dan een derde was die zelfs pijnlijk. Een nieuw onderzoek bij meer dan 4.000 jongeren in ons land toont aan dat zonveilig gedrag nog lang geen reflex is.
Filip Ceulemans
Uit nieuw onderzoek van Stichting tegen Kanker bij Belgische 12- tot 18-jarigen blijkt dat jongeren zich niet automatisch beschermen tegen de zon. Slechts bij twee activiteiten gaf meer dan de helft aan hun huid ‘altijd’ of ‘meestal’ te beschermen: tijdens zonvakanties (69%) en strandvakanties (64%). Maar tijdens andere buitenactiviteiten zoals sporten, bezoek aan een pretpark of een festival, geeft een meerderheid aan dat ‘zelden’ of ‘nooit’ te doen.
Zongebruinde tint als schoonheidsideaal
Bijna driekwart van de jongeren (74%) liep het afgelopen jaar minstens één keer een lichte zonnebrand op, 35% minstens één keer een goede verbranding met ongemak en pijn en 9% een zware verbranding met symptomen van een zonnesteek. Een gebruinde huid blijft ook anno 2025 een schoonheidsideaal: 31% van de jongeren vindt een kleurtje krijgen belangrijk en 16% verbrandt liever dan zonder zongebruinde tint terug te keren uit vakantie.
Voor de meeste jongeren vormen ouders (54%) en familie (38%) de belangrijkste informatiebronnen over huidbescherming tegen de zon. Opvallend is dat TikTok (21%) op de derde plaats staat, nog vóór vrienden, de huisarts of dermatoloog. Eén op de tien jongeren volgt influencers die soms advies geven over omgaan met de zon, en bijna een kwart van hen heeft ooit al die raad gevolgd. Dit advies is meestal gericht op bescherming, maar er circuleren ook verontrustende aanbevelingen, zoals het smeren van olie, het gebruiken van zonnecrème met een lage(re) beschermingsfactor, bewust onbeschermd zonnen, onder de zonnebank gaan en het toepassen van tanning-neussprays.
Schoolomgeving
Het belang van het vroegtijdig aanleren van zonveilig gedrag valt niet te onderschatten. “Zonveilig gedrag op jonge leeftijd aanleren vergroot de kans dat dit gedrag later wordt verdergezet”, zegt dermatoloog en Belgisch voorzitter van Euromelanoma Thomas Maselis. “Inzetten op de schoolomgeving is daarbij belangrijk. Kinderen zijn immers vaak op school op momenten dat de uv-index 3 of hoger is. Het is nodig om samen te werken met betrouwbare partners in het onderwijs, de zorg én de vrijetijdsorganisaties.”
Zowel Stichting tegen Kanker als Euromelanoma reiken daarom educatief materiaal aan. Euromelanoma ontwikkelde vijf animatievideo’s gericht op jonge kinderen. Ze leggen op een speelse manier uit waarom zonbescherming belangrijk is. De video’s zijn beschikbaar via YouTube en Klascement (een gratis platform van Klasse voor leerkrachten). Vanuit het Europese netwerk wordt aanvullend educatief materiaal verspreid, op maat van lagere en secundaire scholen.
Stichting tegen Kanker werkt al verschillende jaren pedagogische tools uit om kinderen op een speelse manier te leren hoe ze zich het best beschermen tegen de zon. In 2024 bereikten de ‘ZonneSlimme Scholen’, met steun van de Vlaamse overheid in Vlaanderen en van La Roche Posay in Wallonië, zo’n 25.000 leerlingen in het Belgisch lager onderwijs.
Impact is duidelijk
Via een pedagogische koffer – met tools, materialen en kant-en-klare lesideeën – worden leerkrachten en kinderen aangemoedigd om actief na te denken over bescherming tegen uv-straling. De impact is duidelijk. Leerkrachten zeggen dat na gebruik van de doekoffer 53% van de leerlingen zich vaker insmeert, 50% sneller een pet of hoed draagt en 49% bewuster de schaduw opzoekt.
“Als we vandaag zorgen dat jongeren hun huid goed beschermen, vermijden we duizenden huidkankers later. We willen een generatie opvoeden voor wie zonbescherming vanzelfsprekend is. Zonveilig gedrag moet net zo normaal worden als je handen wassen, je tanden poetsen of een fietshelm opzetten”, besluit Thomas Maselis.