EcoEndo-project
Hoe een wegwerptoestel herbruikbaar en recycleerbaar wordt
Het EcoEndo-project, onder leiding van de Ecole polytechnique de Bruxelles (BEAMS departement - ULB) in samenwerking met het Sirris Technology Innovation Centre, ontwikkelde een nieuw ontwerp van endoscopen om hun milieu-impact te verminderen, terwijl ze toch blijven voldoen aan de strenge veiligheids- en hygiënenormen.
Cécile Vrayenne
"Dit project kadert binnen onze strategie om de circulaire transitie te ondersteunen via het programma ‘Belgium Builds Back Circular’ (BBBC). Het programma simuleert initiatieven die gericht zijn op een optimaal gebruik van materialen en componenten gedurende hun volledige levenscyclus", legt de FOD Volksgezondheid uit. "Het ecologisch ontwerp van endoscopen sluit ook aan bij de ruimere doelstelling om plastic afval en de uitstoot van broeikasgassen binnen de zorgsector te beperken, onder meer door het gebruik van medische hulpmiddelen voor eenmalig gebruik terug te dringen."
Lucht als hulpmiddel
De kern van de innovatie van EcoEndo is het gebruik van luchtdruk om het apparaat in werking te stellen, waarbij traditionele kabels, die complex en moeilijk te demonteren zijn, worden vervangen door flexibele structuren. "Deze technologie vereenvoudigt de assemblage, vermindert het aantal onderdelen en bevordert recyclage", legt de FOD uit.
De onderdelen die worden gebruikt om de endoscooptip te bewegen zijn bijvoorbeeld licht en eenvoudig, waardoor er minder materiaal nodig is en ze aan het einde van hun levensduur gemakkelijker kunnen worden gerecycleerd, zonder dat dit ten koste gaat van de medische prestaties. Dankzij drukvariaties en innovatief materiaalontwerp kan deze eco-endoscoop ook flexibeler of stijver worden gemaakt, afhankelijk van de vereisten van de operatie.
Deze materialen zijn ook compatibel met MRI-apparatuur, waardoor de positie in het lichaam beter zichtbaar is en de precisie van interventies toeneemt. "Door af te rekenen met traditionele wegwerpendoscopen laat dit project zien dat het mogelijk is om medische hulpmiddelen duurzamer te maken zonder de kwaliteit van de zorg in gevaar te brengen."
Van wegwerp naar duurzaam
Door de endoscoop te herconfigureren als een systeem van verwisselbare modules, verandert EcoEndo een product voor eenmalig gebruik in een gedeeltelijk herbruikbaar apparaat dat gemakkelijker te recycleren is. Het deel dat niet in het lichaam van de patiënt komt (het handvat met de elektronische onderdelen) is afneembaar en herbruikbaar, waardoor de afvalproductie wordt beperkt.
De buis is gemakkelijker te desinfecteren en, indien nodig, recyclebaar. Het project maakt ook gebruik van hulpmiddelen voor levenscyclusanalyse (LCA) om de ecologische impact van traditionele technologieën en prototypes in ontwikkeling te beoordelen, zodat de keuze van materialen en processen in de ontwerpfase kan worden geoptimaliseerd om de milieuwinst te maximaliseren. Dankzij de ontwikkeling van geavanceerde simulatietools waren er minder fysieke prototypes nodig, waardoor middelen en tijd werden bespaard en de resultaten gemakkelijker reproduceerbaar waren voor andere onderzoeksteams of fabrikanten van medische apparatuur.
Tot slot, wil een ecologisch ontworpen product echt duurzaam zijn, dan moet grootschalige productie mogelijk en economisch haalbaar zijn. Alain Delchambre, coördinator van het EcoEndo-project: "Als je de keuze hebt tussen verschillende oplossingen, kies je degene met de minste impact op het milieu, maar ook degene die het meest rendabel zal zijn om industrieel te produceren."
"Het partnerschap met Sirris is essentieel gebleken om ervoor te zorgen dat elk onderdeel van bij het begin zo wordt ontworpen dat het op grote schaal kan worden geproduceerd door geïdentificeerde industriële partners", besluit de FOD.
